W latach 2011-2016 z Warmii i Mazur usunięto ponad 20 tysięcy ton azbestu

Od 2011 roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej  w Olsztynie wraz z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej realizował program związany z usuwaniem wyrobów azbestowych. Było to jedno z zadań priorytetowych. Dzięki zaangażowaniu samorządów z Warmii i Mazur usunięto przeszło 20 tysięcy ton azbestu.

Azbest jest minerałem znanym ludzkości od tysięcy lat. Nadawano mu wiele nazw m.in.: kamień bawełniany, len kamienny, skalny oprzęd, czy też płótno niepalne. Aktualnie używane nazwy to amiantus i azbest, odzwierciedlają cechy surowca związane z odpornością na ogień. Wywodzi się stąd, iż minerał wrzucony do ognia nie spala się, nie traci na wadze, a staje się… czystszy.

W Europie Południowej znany jest od ponad 2500 lat. W końcu XIX wieku rozpoczęto wydobywanie azbestu na skalę przemysłową. W pierwszych latach ubiegłego stulecia mieszaniny azbestu i cementu wkroczyły do przemysłu materiałów budowlanych w postaci lekkich i wytrzymałych płyt eternitowych stosowanych do pokryć dachowych, a także jako okładziny ścienne oraz wytłaczane panele do dekoracji ścian i sufitów.

Fot. Grzegorz Siemieniuk

Zgodnie z zapisami „Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”, główne cele programu to: usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest, minimalizacja negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecnością azbestu na terytorium kraju, likwidacja szkodliwego oddziaływania azbestu na środowisko. Cele programu będą realizowane sukcesywnie do roku 2032, w którym zakładane jest całkowite oczyszczenie kraju z azbestu. Czas przyszłych 15 lat jest okresem, który nie gwarantuje w naszym regionie zrealizowania tego zadania, mając na uwadze średnioroczną wielkość utylizacji w minionym okresie.

Od 2011 roku WFOŚiGW w Olsztynie wraz z NFOŚiGW w Warszawie realizował program związany z usuwaniem wyrobów azbestowych jako zadanie priorytetowe. O dofinasowanie na usuwanie azbestu mogły starać się samorządy, które miały sporządzony aktualny program usuwania wyrobów azbestowych oraz aktualną inwentaryzacji tego groźnego minerału na swoim terenie. W ramach akcji gminy mogły otrzymać dotację do 85 proc. kosztów kwalifikowanych związanych z usuwaniem azbestu. Akcja z roku na rok cieszyła się coraz większym zainteresowaniem. Według zebranych danych w latach 2011-2016 z Warmii i Mazur usunięto  dokładnie 20 184,448 tony azbestu.

Rok 2017 jest rokiem przełomowym i zapewne ostatnim, kiedy to środki dotacyjne będą udostępniane przez NFOŚiGW i to nie gwarantuje 100 proc.  zapotrzebowania na to działanie na Warmii i Mazurach. Mimo licznych spotkań i rzeczowej korespondencji z prośbami o wsparcie tego działania przez NFOŚiGW odmówił z niewiadomych przyczyn wsparcia tego ważnego zadania dla naszego regionu. Zarząd Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie rozumiejąc problem i potrzebę realizacji zadań związanych z usuwaniem wyrobów azbestowych podjął decyzję o finansowaniu działań, jedynie przy udziale własnych środków dotacyjnych, tj. dotacja kwotowa w wysokości 300 złotych do każdej tony zebranego azbestu, jednak nie więcej niż 50 proc. poniesionych kosztów. O możliwości otrzymania finansowania w 2017 roku, w formie do 85 proc.  środków dotacyjnych decydowała kolejność wpływu wniosków.

W  latach 2011-2016 średnio rocznie utylizowaliśmy 3364 ton azbestu. Rok 2017 jest rekordowym rokiem w „utylizacji wyrobów azbestowych”. Dlaczego? Większość samorządów bardzo poważnie podeszła w tym roku do problemu utylizacji „rakotwórczego azbestu”, zgłaszając do usunięcia ok. 7100 Mg z terenu Warmii i Mazur.

Fot. Grzegorz Siemieniuk